Logistyka to jeden z elementów szerszego pojęcia, jakim jest łańcuch dostaw. Co to takiego? Z angielskiego supply chain, termin ten oznacza proces realizacji zamówienia klienta, który obejmuje etapy od planowania i zaopatrzenia się w surowce po dostarczenie gotowego produktu w wyznaczone miejsce. Jakość zarządzania elementami łańcucha dostaw ma natomiast niebanalny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa i rentowność prowadzonych działań.
Łańcuch dostaw – definicja
Łańcuch dostaw z definicji obejmuje wszystkie możliwe elementy procesu realizacji zamówienia. Jego pierwszym etapem jest planowanie i zakup surowców niezbędnych do wytworzenia produktu. W dalszej kolejności mamy do czynienia z jego produkcją i magazynowaniem, a następnie ma miejsce jego dystrybucja, w skład której wchodzą między innymi obsługa zamówień oraz transport. Kolejne ogniwa łańcucha mogą więc obejmować różne przedsiębiorstwa i dostawców.
Schemat łańcucha dostaw będzie nieco inny w zależności od tego, z jakim rodzajem tego procesu mamy do czynienia. Standardowy podział uwzględnia łańcuch wewnętrzny (wykorzystywany, chociażby w naszym magazynie w Krakowie), prosty, rozszerzony oraz kompleksowy, który stopniowo zwiększa stopień swojej złożoności i uwzględnia oraz większą liczbę firm, dostawców czy odbiorców. Celem zarządzania łańcuchem dostaw jest natomiast optymalizacja zysków, a także zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstwa.
Łańcuch logistyczny a łańcuch dostaw – czym się różnią?
Jak wspomnieliśmy we wstępie, logistyka jest węższym pojęciem od łańcucha dostaw. Przykładem logistyki byłoby magazynowanie, kompletowanie zamówień czy ich transport, natomiast schemat łańcucha dostaw obejmuje ponadto takie elementy, jak planowanie popytu, tworzenie koncepcji produktów czy zarządzanie zasobami i promocję, a więc znacznie wykracza poza fizyczny przepływ dóbr.
W przypadku produkcji mebli elementy łańcucha dostaw będą więc obejmowały wykonanie projektu – na przykład – stołu, pozyskanie surowców do jego produkcji, wytwarzanie poszczególnych elementów i ich łączenie, opracowywanie strategii promocyjnej, a także magazynowanie, transport i dystrybucję. Tymczasem logistyka zajmuje się jedynie trzema ostatnimi kwestiami – stanowi więc jedno z wielu ogniw łańcucha dostaw.
Łańcuch dostawy – przykład ze względu na założone cele
Podział na rodzaje łańcucha dostaw może mieć za kryterium również cel, jaki ma on za zadanie realizować. Z tego względu można wymienić łańcuch wartości, tradycyjny łańcuch dostaw, a także jego zieloną i zintegrowaną odmianę. W przypadku pierwszego z nich zakłada się, że każde działanie podejmowane przez przedsiębiorstwo powinno prowadzić do powstania wartości dodanej zarówno dla klienta, jak i dla niego samego. Wdrożenie tradycyjnego modelu ma przede wszystkim na celu zwiększenie wydajności przy jednoczesnym obniżeniu kosztów, natomiast zielony lub zrównoważony wariant priorytetyzuje w swoich działaniach dbałość o środowisko. Zintegrowany łańcuch dostaw za cel obiera sobie z kolei dobro klienta, do którego mają się przyczyniać wszystkie ogniwa.
Schemat łańcucha dostaw i podstawowe zasady zarządzania nim
Aby elementy łańcucha dostaw przyniosły oczekiwane rezultaty, należy zarządzać nimi w oparciu o takie zasady, jak dbałość o przepływ informacji między poszczególnymi jednostkami. Działanie kolejnych ogniw powinno być ze sobą dobrze zharmonizowane, a jednocześnie szybkość działania powinna się plasować na wysokim poziomie. Ważne jest ponadto ustalenie wskaźników osiągnięć, a także uwzględnianie oczekiwań interesariuszy zaangażowanych w proces.